कैलाश पर्वतको विशेष बर्णन:
कैलाश पर्वत हिन्दू देवता शिवको वासस्थान विशेष गरी हिन्दू, बौद्ध, जैन र अन्यका लागि विश्वको सबैभन्दा ठूलो तीर्थस्थल हो।
कैलाश पर्वत ६७१४ मिटर र मानसरोवर ताल समुद्र सतहबाट ४५०० मिटरको उचाइमा अवस्थित छ, यो तिब्बती पठारको सबैभन्दा उच्च उचाइमा छ। यो दक्षिण एशियाका सिन्धु, सतलज, ब्रह्मपुत्र र कर्णाली जस्ता पवित्र नदीहरूको स्रोत हो।
कैलाश पर्वतको प्राचीन रहस्य हिमालयको मुटुमा गाँसिएको छ र यो रहस्यमय ठाउँले लामो समयसम्म मानिसहरूलाई मोहित बनाइरहनेछ यस कैलाश पर्वत आकाश र धर्ती बीचको सम्बन्धको विन्दु रहेको मान्यता छ यसमा कुनै शंका छैन कि यो महान आध्यात्मिक महत्वको स्थान हो। हिन्दु धर्म अनुसार यस कैलाश पर्वतलाई एक पुरा परिक्रमा गर्दा जीवनको एक चक्र बराबरी, १२ पटक परिक्रमा गर्दा पछिल्लो जन्म सहितको पाप समेत नाश हुने र १०८ पटक परिक्रमा गर्दा मानव जीवनबाट नै मोक्ष प्राप्त भई भगवानमा लिन वा भगवत्व प्राप्त हुनेछ भन्ने पौराणिक मान्यता रहेकोछ । पौराणिक कथन अनुसार देवगण, ऋषि गण, राक्षस गण, रावण, भस्मासुर, अन्धकासुर आदिले यही कैलाश मानसरोवरमा तपस्या गरी वरदान प्राप्त गरेका थिए । बौद्ध धर्मावलम्बीहरु खाङरिन्पोछे र जैन धर्मावलम्बीहरु मेरुङ पर्वतका नामले पुकार्ने गर्दछन् । जैन धर्मका पहिला तिर्थकर र सिख धर्मका गुरु नानकले पनि यो भूमिबाट कठिन तपस्या गरी मोक्ष प्राप्त गरेका थिए । आध्यात्मिक दृष्टिले बहुधार्मिक पवित्र देवः तपोभूमि रहँदै आएकोछ । कैलाश यात्रामा निस्कने विश्वका हजारौं यात्रीहरु धार्मिक आस्थाले होस या जिज्ञासाले अत्यन्तै अभिरुचीका साथ भागलिने भएकोले यो यात्रा महत्वपूर्ण र प्रसिद्ध रही आएको छ ।
मानसरोवर तालको विशेष बर्णन:
विश्वको सबैभन्दा उच्च स्थानमा अवस्थित पवित्र जलको भण्डार रहेको ताल नै मानसरोवर हो मानसरोवर शब्द मानस तथा सरोवरबाट बनेको शब्द हो जसको अर्थ मनको सरोवर भन्ने बुझिन्छ । समुद्र सतहबाट ४५००मीटर उचाईमा रहेको यस पवित्र सरोवरको क्षेत्रफल ३२० वर्ग कि.मि. फैलिएको छ । मानसरोवर ताल कैलाश पर्वतबाट ६१ कि.मि. दक्षिण दिशामा रहेको छ। मानसरोवरमा एकपटक डुबुल्की मार्दा सात जन्मको पाप नष्ट हुने र जल सेवन गर्नाले शिवत्त प्राप्त गर्छ भन्ने शास्त्रमा उल्लेख छ ।
मानसरोवरताल सँगै रहेको अर्को राक्षस (रावण) ताल जसमा लंकाका राजा, (शिवको महान भक्त) रावणले घोर तपस्या गरी भगवान शिवबाट अमररोत्व प्राप्त गरेका थिए । यहाँ कुनै पनि मानव, जीवजन्तु वा देवगणहरु राक्षस तालमा प्रवेश गरे पुनः पापको सागरमा डुब्नेछ भन्ने मान्यता छ । यही अशुद्ध सरोवर हुँदै बग्ने भएकोले आजसम्म पनि कर्णाली नदीको पूजा गरिएको पाइदैन ।
यो यात्रा साँच्चिकै शारीरिक रूपमा चुनौतीपूर्ण छ त्यसैले हामी सधैं यात्रीहरूको लागि सहज र जीवनभरको सम्झनाको यात्राको लागि सहज बनाउनेछौ ।
